Bảo vệ môi trường cũng là bảo vệ quyền trẻ em

Đại diện Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam (VACR) đã tham dự Hội thảo “Chia sẻ kỹ năng hỗ trợ trẻ em tham gia chủ đề về môi trường và biến đổi khí hậu” với thông điệp xuyên suốt: bảo vệ môi trường chính là bảo vệ quyền trẻ em được tổ chức từ ngày 27–29/10/2025 tại Manila, Philippines. Hội thảo đã có sự tham dự của hơn 30 đại biểu đến từ 7 quốc gia Đông Nam Á, nhằm thúc đẩy thực hiện quyền trẻ em trong ứng phó với “ba cuộc khủng hoảng hành tinh”: ô nhiễm không khí, biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học.

Bà Amihan Abueva – Giám đốc điều hành Liên minh quyền trẻ em châu Á đã giới thiệu những nội dung chính của Bình luận chung 26

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với khủng hoảng môi trường ngày càng nghiêm trọng, trẻ em là nhóm chịu ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc nhất. Ô nhiễm không khí khiến hàng triệu trẻ em phải hít thở trong bầu không khí độc hại, đe dọa quyền được sống và được phát triển khỏe mạnh. Sự mất đa dạng sinh học làm giảm nguồn thực phẩm, nước sạch và không gian vui chơi an toàn – những yếu tố thiết yếu bảo đảm quyền phát triển toàn diện của trẻ. Biến đổi khí hậu với tần suất thiên tai, lũ lụt, hạn hán gia tăng đang đẩy hàng triệu trẻ vào nguy cơ di cư, gián đoạn học tập và sang chấn tâm lý. Những tác động này không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại mà còn đe dọa tương lai của cả một thế hệ.

Theo Bình luận chung số 26 của Ủy ban Quyền Trẻ em Liên Hợp Quốc (CRC), các Chính phủ có nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ và thực hiện đầy đủ quyền của trẻ em được sống trong một môi trường trong sạch, lành mạnh và bền vững. Điều này bao gồm việc đánh giá tác động của các chính sách và dự án môi trường đến trẻ em, yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ quy định bảo vệ môi trường và quyền trẻ em, đồng thời bảo đảm trẻ có thể tiếp cận công lý, được hỗ trợ và bồi thường khi bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm hoặc biến đổi khí hậu.
Việc bảo vệ môi trường vì thế không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là nghĩa vụ đạo đức và nhân văn của mỗi quốc gia. Sự phối hợp giữa Chính phủ, tổ chức xã hội và khu vực tư nhân được xem là chìa khóa để thu hẹp khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn, đảm bảo mọi trẻ em đều được sống trong môi trường an toàn và lành mạnh.

Thảo luận nhóm về những tác động của môi trường và biến đổi khí hậu đối với con người

Một điểm nhấn quan trọng tại hội thảo là sự đồng tình của nhiều đại biểu về sự cần thiết phải thúc đẩy sự tham gia thực chất của trẻ em trong các hoạt động bảo vệ môi trường.
Các mô hình được chia sẻ từ Philippines và Thái Lan cho thấy trẻ em hoàn toàn có thể trở thành tác nhân thay đổi khi được tạo điều kiện tham gia – từ việc đánh giá cơ sở hạ tầng quanh trường học, thiết kế khu phố xanh an toàn, đến thực hiện các dự án trồng rừng, tái chế và giáo dục cộng đồng.

Các tổ chức xã hội, trong đó có Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, giữ vai trò cầu nối quan trọng trong việc thúc đẩy thực thi quyền trẻ em gắn với bảo vệ môi trường. Hội sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động thúc đẩy sự tham gia của trẻ em trong xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh thông qua các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức quyền trẻ em với môi trường; hỗ trợ sáng kiến trẻ em năm 2025 trong xây dựng môi trường sống xanh, sạch; phát động cuộc thi Sáng kiến trẻ em năm 2026 và hỗ trợ sáng kiến trẻ em triển khai tại cộng đồng; xây dựng các tài liệu truyền thông thân thiện với trẻ em để nâng cao nhận thức cộng đồng và trẻ em về quyền trẻ em với môi trường…

Đại diện Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam trình bày nội dung thảo luận về những hoạt động mà Hội có thể triển khai để thúc đẩy sự tham gia của trẻ em góp phần xây dựng và bảo vệ môi trường sống an toàn, lành mạnh và phát triển bền vững

Bảo vệ môi trường không còn là câu chuyện của tương lai, đó là hành động cấp bách của hiện tại để bảo vệ các quyền cơ bản của trẻ em. Từ mỗi chính sách quốc gia đến từng hành động nhỏ trong cộng đồng, mọi nỗ lực đều góp phần tạo nên sự thay đổi vì một Việt Nam xanh – nơi mọi trẻ em đều được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh và phát triển bền vững.