Chương trình giáo dục phổ thông mới: Dễ đi vào “ngõ cụt” khi lớp học quá tải

Các lớp học quá tải sẽ là một “rào cản” khi áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông mới. Ảnh minh họa: Q.Anh.

Tuy nhiên, sau khi Dự thảo các môn học trong chương trình mới được công bố, nhiều ý kiến cho rằng lớp học quá tải, chương trình một số môn học chưa thực sự giảm tải cho học sinh như đã kỳ vọng.

Mối lo những lớp học quá tải, tạm bợ

Sau gần một tuần công bố, Dự thảo các môn học trong chương trình mới đã thu hút được sự quan tâm của dư luận, đặc biệt là các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục cũng đã “mổ xẻ” nhiều điểm cần phải làm rõ, thậm chí lo ngại về những điểm có thể khiến cho chương trình giáo dục mới khó triển khai một cách hiệu quả như mục tiêu đã đề ra.

Mong muốn được giảm tải chương trình, nhiều ý kiến cho rằng, hiện nay ở các thành phố lớn – nơi được cho là có điều kiện thích hợp để áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, điểm đáng lo hiện nay là quy mô trường lớp ở một số thành phố lớn luôn thiếu, dẫn đến tình trạng quá tải trong nhiều năm trở lại đây. Một số nơi, mỗi lớp sĩ số lên tới 50-60 học sinh, ngày nào cũng phải sinh hoạt, học tập, thậm chí ăn ngủ ngay tại lớp học chật chội, khó đảm bảo được chất lượng dạy và học, nhất là chương trình giáo dục mới đòi hỏi cần có điều kiện thích hợp hơn cho các môn học.

Chia sẻ mối lo trường lớp quá tải, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng giáo dục, bà Bùi Thị Sinh, Hiệu trưởng Trường tiểu học Hải Bối (huyện Đông Anh, Hà Nội) cho biết: “Trường hiện đang trong tình trạng quá tải về quy mô học sinh khi sĩ số lên tới 50 HS/lớp và tương lai còn tăng. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất của trường đang có chiều hướng xuống cấp, trang thiết bị lạc hậu, vì vậy, để triển khai có chất lượng chương trình, rất cần sự quan tâm, đầu tư”.

Còn theo lãnh đạo Trường tiểu học Nam Thành Công (quận Đống Đa, Hà Nội), tình trạng quá tải về quy mô học sinh hàng năm là khó khăn chung của giáo dục tiểu học hiện nay, đặc biệt là ở Hà Nội. Nhiều khả năng đây sẽ là rào cản không nhỏ trong quá trình triển khai của các trường học luôn có sĩ số đông. Trong khi đó, các trường vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa lại có mối lo khác đó là điều kiện cơ sở vật chất trường, lớp còn nhiều thiếu thốn. Các lớp học tạm bợ, sơ sài khó có thể đảm bảo cho hiệu quả các môn học mới cần không gian, trang thiết bị hỗ trợ.

Học sinh có thực sự được giảm tải?

Dù đặt quyết tâm cao để “chạy đua” thời gian, chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất tốt khi áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông mới, song GS.Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông cũng thẳng thắn chỉ ra một thực trạng ở một số nơi còn tình trạng lớp học đông, điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn. “Chúng tôi đề nghị các địa phương, đặc biệt là Hà Nội giảm sĩ số học sinh theo quy định. Cụ thể, với tiểu học là 35 em/lớp và với trung học là 40 – 45 em/lớp. Nếu sĩ số 50 – 60 em/lớp như hiện nay thì không cách gì tổ chức được lớp học theo nhóm”, GS Nguyễn Minh Thuyết chia sẻ thêm.

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, hiện cả nước có 28.177 cơ sở giáo dục phổ thông công lập. Trong đó, các cơ sở giáo dục (đặc biệt ở các vùng Đông Bắc, Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ) hiện còn nhiều phòng học bán kiên cố, phòng học tạm thời và phải đi thuê, mượn các cơ sở bên ngoài. Ngay tại Hà Nội, nhiều ngôi trường đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Trong khi yêu cầu để thực hiện chương trình mới là phòng học phải đảm bảo, trang bị đầy đủ thiết bị, máy tính để học sinh tăng thời lượng thực hành.

Bộ GD&ĐT cho biết, vai trò của cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đối với quá trình đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông mới là rất quan trọng. Bộ đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương khảo sát thiết bị dạy học ở tất cả các trường và nhận diện được những khó khăn, thiếu thốn của từng cấp, từng địa phương. Trên cơ sở đó, đã xác định được những trọng tâm ưu tiên đầu tư, trong đó có bổ sung thiết bị dạy học cho các địa phương trong thời gian tới theo lộ trình đổi mới chương trình và sách giáo khoa. Nội dung này đã được thể hiện trong Đề án Đảm bảo cơ sở vật chất cho Chương trình giáo dục phổ thông mà Bộ đã trình Chính phủ.

Ngoài mối lo lớp học quá tải, cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn… Nhiều ý kiến của chuyên gia, giáo viên cũng lo lắng rằng các môn học mớidù học sinh được định hướng phát triển năng lực, nhưng nếu xét cụ thể vào từng môn học, ở cấp THCS, THPT cũng sẽ có khá nhiều môn học, bên cạnh việc chưa cụ thể hóa lượng kiến thức ra sao, nhưng việc đưa số lượng kiến thức lớn theo chương trình cũng sẽ được tính đến, cộng với việc tăng cường các tiết kỹ năng, ngoại khóa, chưa kể phải học thêm ngoại ngữ, ôn thi cuối cấp… nên việc chương trình mới có giảm tải được hay không cũng khiến nhiều người băn khoăn, mong Ban soạn thảo xây dựng chi tiết hơn.