Hội nghị tổng kết công tác trẻ em năm 2024

Báo cáo kết quả công tác năm 2024 tại hội nghị, ông Đặng Hoa Nam – Cục trưởng Cục Trẻ em  – Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đánh giá công tác bảo vệ và thực hiện quyền trẻ em tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Năm nay, tháng hành động vì trẻ em đã được triển khai mạnh mẽ với sự tham gia của 7 bộ, ngành và toàn bộ 63 tỉnh, thành phố. Hơn 17.476 lễ phát động đã được tổ chức, thu hút trên 3,8 triệu trẻ em tham gia, cho thấy sự quan tâm của xã hội đối với quyền lợi của trẻ em. Ngoài ra, Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em đã hoạt động hiệu quả, tiếp nhận 320.749 cuộc gọi, trong đó có 27.277 cuộc gọi tư vấn và 1.231 trường hợp hỗ trợ, can thiệp cho trẻ em. Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng mà còn tạo ra một môi trường an toàn hơn cho trẻ em.

Trong các dịp lễ lớn như Tết Nguyên đán và Tết Trung thu, nhiều chương trình chăm sóc trẻ em đã được thực hiện, đặc biệt là dành cho những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Tổng kinh phí dành cho Tết Nguyên đán Giáp Thìn năm 2024 là trên 864,3 tỷ đồng, hỗ trợ cho khoảng 765.500 trẻ em. Đối với Tết Trung thu, kinh phí dành cho các hoạt động lên tới 622,8 tỷ đồng, cao hơn so với năm trước.

Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành cũng được tăng cường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện quyền trẻ em. Các hoạt động kiểm tra, thanh tra đã được tổ chức để đảm bảo rằng các cơ sở chăm sóc trẻ em tuân thủ đúng quy định của pháp luật, đồng thời xử lý kịp thời những đơn thư khiếu nại liên quan đến quyền lợi của trẻ em. Hệ thống dữ liệu về trẻ em cũng đã được cập nhật, giúp theo dõi và quản lý thông tin về trẻ em trên toàn quốc. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng dịch vụ mà còn tạo ra cơ sở dữ liệu vững chắc cho các chính sách liên quan đến trẻ em trong tương lai.

Tuy nhiên, các vụ việc trẻ em bị xâm hại gây hậu quả nghiêm trọng (trẻ em nữ mang thai, tự tử, chết) do người có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em là thủ phạm (cha, mẹ ruột, cha dượng, mẹ kế, giáo viên, bảo mẫu trong các cơ sở trông giữ trẻ); bạo lực trường học tiếp tục diễn biến phức tạp, một số vụ việc gây hậu quả nghiêm trọng tiềm ẩn gây mất an ninh, an toàn và bức xúc dư luận xã hội; tình hình trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật tiếp tục có chiều hướng diễn biến phức tạp với phương thức và thủ đoạn manh động, liều lĩnh; tỉnh trạng lao động trẻ em giảm mạnh ở khu vực kinh tế chính thức do các doanh nghiệp đã nhận thức tương đối đầy đủ về việc sử dụng lao động chưa thành niên nhưng vẫn tồn tại ở khu vực kinh tế phi chính thức và chuỗi cung ứng, nơi khó phát hiện và kiểm soát.

Nhận định về công tác bảo vệ trẻ em sẽ tiếp tục được chú trọng trong thời gian tới. Mục tiêu đặt ra là giảm thiểu số lượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và xâm hại, đồng thời tăng cường các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc phát triển toàn diện cho trẻ em. Để thực hiện được những mục tiêu này, việc hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ trẻ em là vô cùng cần thiết. Các chương trình truyền thông, giáo dục về quyền trẻ em sẽ được đẩy mạnh, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và các bậc phụ huynh. Đồng thời, việc xây dựng mạng lưới hỗ trợ và can thiệp cho trẻ em có nguy cơ bị xâm hại cũng sẽ được chú trọng.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều thách thức, việc bảo vệ và phát triển quyền trẻ em không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là của toàn xã hội. Sự quan tâm, hỗ trợ từ cộng đồng, gia đình và các tổ chức xã hội sẽ là yếu tố quyết định để trẻ em có thể phát triển toàn diện và được hưởng một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Tại hội nghị, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam đã có phần tham luận về những nỗ lực của Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam trong thực hiện nhiệm vụ do Nhà nước giao.

Chủ tịch Hội Nguyễn Thị Thanh Hòa phát biểu tại hội nghị

Chỉ riêng trong năm 2024, Hội đã tham gia đóng góp ý kiến cho 12 văn bản pháp luật và có nhiều góp ý đã được tiếp thu trong Luật như tăng độ tuổi trẻ em khi tham gia giao thông cùng người lớn trên các phương tiện giao thông đường bộ trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ;góp ý của Hội về quản lý mua bán, xuất nhập khẩu thuốc lá điện tử, hàng hóa đánh thuế tiêu thụ đặc biệt… đã được các cơ quan tiếp thu đưa vào văn bản quy phạm pháp luật tương ứng và được Chính phủ, Quốc hội xem xét thông qua.

Hội cũng đã thí điểm xây dựng báo cáo rà soát và bộ công cụ đánh giá tác động đối với trẻ em góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả về những góp ý, tư vấn văn bản, chính sách của Hội; Hội cũng đã thúc đẩy quyền tham gia thực chất của trẻ em thông qua các hoạt động truyền thông thân thiện, tham vấn trẻ em tại cộng đồng, phát động các cuộc thi, sáng kiến trẻ em và đã thu hút được sự tham gia của hàng trăm nghìn trẻ em tham gia. Đặc biệt Hội cũng tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng đặc biệt là cha mẹ về phương pháp kỷ luật tích cực trong thực hành làm cha mẹ hàng ngày, góp phần phòng chống bạo lực trẻ em trong gia đình.

Mặc dù được Nhà nước giao nhiệm vụ nhưng không được hỗ trợ ngân sách của Nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ đó, nhưng Hội cũng đã nỗ lực vượt qua khó khăn về mặt tài chính và nhân lực, đưa ra những bài học kinh nghiệm cũng như định hướng trong thời gian tới trong đó tiếp tục bám sát chính sách, pháp luật và tình hình thực tế để xây dựng chương trình phù hợp; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ; đẩy mạnh nghiên cứu thực tế và lắng nghe trẻ em; đa dạng hóa hình thức truyền thông; cải tiến phương pháp vận động nguồn lực; và phát triển các mô hình hỗ trợ trẻ em như trung tâm tư vấn pháp luật, bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại, lao động trẻ, cùng các phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong gia đình.

Chủ tịch Hội cũng kiến nghị với Nhà nước cần thiết tiếp tục quan tâm, hỗ trợ để Hội triển khai hiệu quả các nhiệm vụ, giao cho các địa phương lồng ghép vấn đề bảo vệ quyền trẻ em trong hoạt động của các tổ chức Hội có chức năng, nhiệm vụ tương đồng để góp phần đảm bảo mọi trẻ em đều được hưởng quyền cơ bản và không ai bị bỏ lại phía sau.

Toàn cảnh hội nghị

Toàn hội nghị đã ghi nhận 20 tham luận từ các tỉnh thành, địa phương và các cơ quan chức năng.

Kết luận Hội nghị, ông Đặng Hoa Nam – Cục trưởng Cục trẻ em cho biết: Năm 2025 là cột mốc quan trọng để hoàn thành Kế hoạch 5 năm 2021-2025 và chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Mặc dù đạt nhiều tiến bộ, Việt Nam vẫn đối mặt với các thách thức như già hóa dân số, bất bình đẳng, thiên tai, dịch bệnh, và các vấn đề liên quan đến quyền trẻ em như xâm hại, bạo lực, tai nạn thương tích.

Mục tiêu chính là xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện, giảm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và trẻ bị xâm hại. Chỉ tiêu đến năm 2025 bao gồm giảm tỷ lệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt xuống 6,5% và duy trì 65% xã, phường, thị trấn đạt tiêu chuẩn phù hợp với trẻ em.

Các giải pháp trọng tâm bao gồm tăng cường nguồn lực, hợp tác quốc tế, kiểm tra, giám sát việc thực thi pháp luật, cải thiện hệ thống dữ liệu trẻ em, và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng, doanh nghiệp trong công tác bảo vệ và phát triển trẻ em. Những nỗ lực này nhằm đảm bảo trẻ em được phát triển toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia.